Sturing in het funderend onderwijs: 'de dialoog helpt ons verder, polarisatie niet'

Het is een terugkerend vraagstuk in de maatschappij en de Haagse politiek: de positie van scholen en schoolbesturen in het funderend onderwijs. In de aanloop naar het elders in deze nieuwsbrief beschreven Kamerdebat op 12 februari werd de rol van schoolbesturen besproken in een Kamerdebat. In aanloop naar dat debat vond een rondetafelgesprek plaats, waarbij twee van onze leden aanwezig waren: Akkelys Lukkes (Openbaar Onderwijs Groningen) en Jasmijn Kester (SARO). Vanuit hun rol en expertise als onderwijsbestuurders spreken zij hun zorgen uit, maar kijken ze ook naar oplossingen. 

Verwarrende begrippen 

Een van de grootste knelpunten, zo stelt Jasmijn, is het ontbreken van heldere definities in de politieke discussie. “Iedereen is enorm betrokken bij dit onderwerp, maar het inhoudelijke gesprek blijft uit. Het debat vindt plaats op een abstract niveau, waar verschillende interpretaties en emoties door elkaar lopen.” Akkelys sluit zich daarbij aan: “Het begrip ‘autonomie’ komt bijvoorbeeld voortdurend terug in deze discussie, maar een eenduidige definitie ontbreekt. Gaat autonomie voor een leerkracht om de mate van vrijheid om lessen naar eigen inzicht vorm te geven? Of betekent het de ruimte voor leerkrachten om zich bezig te moeten houden met het runnen van de school?”   

Ieder een eigen rol 

In het scenario waarvoor de staatssecretaris haar voorkeur heeft uitgesproken, krijgen scholen meer zelfbeschikking en komt de invulling van de zorg voor het onderwijs bij de schoolleiders en leerkrachten te liggen. Zowel Akkelys als Jasmijn ziet weinig in zo’n ommezwaai. Jasmijn: “In plaats van het hele stelsel om te gooien en daar zoveel energie en geld in te steken, zouden we moeten inzetten op versterking van het huidige systeem. Dit debat dreigt te polariseren, terwijl dialoog juist het belangrijkste is. We moeten de verbinding zoeken en erkennen dat alle actoren in het onderwijs hun eigen rol te vervullen hebben.” 

Het verhaal van de bestuurder 

Volgens Akkelys ligt hier de uitdaging voor schoolbestuurders en de VvOB. “Iedereen kent de rol van een basisschoolleerkracht of een wiskundeleraar; die hebben ze van dichtbij meegemaakt. De schooldirecteur kennen de meeste mensen ook nog wel. Maar de schoolbestuurder? Daar hebben veel mensen geen beeld bij – en daardoor weten ze ook niet welke rol die speelt in het onderwijs.” Jasmijn benadrukt dat het van belang is om dat verhaal op de juiste manier te vertellen: “Dat kunnen we niet alleen, ook hier moeten we de verbinding zoeken. Als VvOB spelen we hier een sleutelrol in, door elkaar als bestuurders bij te staan en te versterken. En door onze professionaliteit en meerwaarde te laten zien, bijvoorbeeld door middel van accreditatie.” 

Krachten bundelen 

Akkelys en Jasmijn hopen dat de verschillende actoren meer met elkaar in dialoog gaan. Dit misten ze bij het rondetafelgesprek. Jasmijn: “Het gesprek vond plaats in drie delen: leerkrachten, schoolleiders en wij als bestuurders kwamen na elkaar en konden zo niet met elkaar in gesprek. Ik denk dat er een stap terug is gezet door de partijen zo tegenover elkaar te zetten.” Dat is zonde, vindt ook Akkelys: “Het is juist zo wenselijk dat partijen de krachten bundelen om samen input te geven. Alleen zo kan het goede gesprek gevoerd worden, zodat we met elkaar het onderwijs verder brengen.” 

Praat met ons mee over dit onderwerp op de Algemene Leden Vergadering van 11 april.
Meld je aan.