Samen in beweging naar community governance: keynote-speech van Dick den Bakker

Dick den Bakker hield onze leden tijdens de afgelopen ALV een kritische spiegel voor over onderwijsbestuur. Voor zijn boek ‘Het ambacht van de schoolbestuurder’ deed Dick uitgebreid literatuuronderzoek en interviewde hij een groot aantal bestuurders. Centraal staat de vraag: wat is een goede onderwijsbestuurder? In zijn inspirerende betoog nam hij ons mee op weg naar een pedagogische bestuurscultuur op basis van community governance.

Goed onderwijs staat niet ter discussie, begint Dick, net als de kennis en kunde van bestuurders. Waar je als onderwijsbestuurder het verschil maakt, zit ‘m in het inzetten van de kernbegrippen ambacht, bescheidenheid, liefde, niet-maakbaarheid en gemeenschapszin:

• Ambacht: het vakmanschap om het goede te doen in een moeilijke situatie;
• Bescheidenheid: je bewust zijn van de (beperkte) invloed die je hebt – en op het juiste moment een softy of patser weten te zijn;
• Liefde: voor de leerling, voor het vak, voor de organisatie (niet te verwarren met de mantel der liefde)
• Niet-maakbaarheid: de ontvankelijkheid voor wat zich aandient, het vermogen om in te spelen op verrassingen;
• Gemeenschapszin: niet alléén, maar met elkaar in praktische wijsheid het goede zoeken.

Community governance
Dick haalt de woorden aan van onze nieuwe bestuurder Jan Jacob van Dijk: “We kijken in het onderwijs al snel naar de politiek. Ik zou willen zeggen: laten we eens iets meer naar onszelf kijken.” In zijn boek en - ook in deze keynote - pleit Dick voor het ambachtelijk aansturen van onderwijsorganisaties als community governance.

Wanneer we handelen vanuit community governance, vraagt dat iets van de persoon, de rol en de context van de bestuurder. Voor die persoonlijke component heb je moed, kwetsbaarheid en bescheidenheid nodig. De rol van bestuurder vraagt om krachtig, liefdevol en waar nodig formeel handelen, terwijl de context vereist dat je de gezamenlijkheid opzoekt en durft te delen.

Naast de bestuurder spelen ook de schoolleiders en de Raad van Toezicht hier een rol in. Dick: “Als we samen die beweging in gang zetten en anders gaan denken en handelen, kunnen we een halt toeroepen aan het technocratisch maakbaarheidsdenken. Dan kunnen we besturen vanuit onze vaardigheden, vanuit het menselijke aspect. Precies ook waar het accreditatiestelsel voor onderwijsbestuurders op focust.”

Uit: Het ambacht van de schoolbestuurder, Dick den Boer

Meer weten? Leden die bij de ALV aanwezig waren, hebben het boek ‘Het ambacht van een schoolbestuur’ door Dick den Bakker cadeau gekregen van de VvOB. Wie er niet was, kan het boek met korting aanschaffen (van €34,99 voor €27,50). Bestel het boek op Boekenwereld.com en vul in het winkelmandje de code 904-11717 in. De prijs wordt dan automatisch aangepast. De aanbieding is geldig tot 1 februari 2025.